Biblioteka Publiczna

Kamienie musiały polecieć : wymazywana przeszłość Podlasia

Autor: Prymaka-Oniszk, Aneta

Doświadczenia mniejszości często nie mieszczą się w oficjalnej historii. W północno-wschodniej Polsce także niewiele wspominano o białorusko-prawosławnej społeczności: bieżeństwie, powojennych przesiedleniach i zbrodniach. Aneta Prymaka-Oniszk przełamuje to milczenie. Jeździ po podlaskich wsiach, rozmawia z mieszkańcami Białegostoku, Bielska Podlaskiego, Hajnówki, Siemiatycz, Sokółki, czyta archiwalne

dokumenty, a zdobytą wiedzę konfrontuje z mitami o stosunkach polsko-białoruskich. Wszystko po to, by zrozumieć, co stało się osiemdziesiąt lat temu oraz jakie znaczenie nadaje się tamtym wydarzeniom dziś. "O tym, że mój dziadek został zastrzelony w maju 1945 roku w swoim domu pod Kuźnicą, wiedziałam od zawsze. Przez "bandę", dodawano ściszonym głosem. Nie kazano o tym milczeć, ale rozumiałam, że tak trzeba. Kiedy postanowiłam poznać tę historię, długo kluczyłam obok. "Nie rozdrapuj starych ran", słyszałam. Jednocześnie obserwowałam, jak przeszłość służy do rozgrywania teraźniejszości, a na jej podstawie rozdaje się etykiety "bohaterów" i "zdrajców". Zaczęłam wsłuchiwać się w rodzinną opowieści, poszłam też do sąsiadów z "drugiej strony" pogranicznych podziałów, tą reporterską zasadą łamiąc zwyczaj przemilczania trudnej przeszłości. Powstała historia o pogranicznu; o tym, że jedni występują czasem przeciwko drugim, a potem wciąż żyją obok, w pozornej niepamięci. Dzieci siedzą razem w szkolnych ławkach i dzielą się na przerwach kanapką. Tylko ciocia Luda drży ze strachu, by nikt nie odkrył, że wśród nocnych napastników rozpoznała brata koleżanki. Autorka.

Sprawdź dostępność, zarezerwuj (zamów):

(kliknij w nazwę placówki - więcej informacji)